Nöbetçi Eczaneler
TMO VE FİSKOBİRLİK FİYATLARI ÜRETİCİYİ KORUYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, TMO’nun 2025/26 sezonu için belirlediği alım fiyatı Giresun kalite fındıkta 200 TL/kg, Levant kalitede ise 195 TL/kg oldu. Bu fiyatlar, yüzde 50 sağlam iç esaslı kabuklu fındık üzerinden hesaplanıyor. TMO alımlarının randevuyla sürdüğü belirtilirken, serbest piyasada fiyatlar bu tabanın üzerinde seyrediyor.
Bölgedeki tüccarlar ekim ayı itibarıyla Giresun kalite fındığı 305–315 TL/kg, Levant kaliteyi ise 295–300 TL/kg arasında alıyor. FİSKOBİRLİK son güncellemesiyle 50 randıman fındık için 327 TL/kg fiyat açıkladı. Böylece serbest piyasa, TMO tabanının yaklaşık yüzde 50 üzerinde oluşmuş durumda.
Güncel döviz kurları dikkate alındığında (1 USD ≈ 41.8 TL), TMO’nun kabuklu fiyatı iç fındık eşdeğeriyle yaklaşık 8.9–9.1 dolar/kg seviyesine denk geliyor. Bu oran, yaz aylarında dünya piyasasında görülen 9.8–10.1 dolar/kg seviyelerine oldukça yakın.
DÜNYA PİYASASINDA HIZLI YÜKSELİŞ
Dünya fındık ticaretinde 2025 yazı, arz daralması ve rekolte belirsizliği nedeniyle dalgalı geçti. Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde yaşanan ilkbahar donları, üretim tahminlerini aşağı çekti. Bu durum, Avrupa ve Uzak Doğu’daki büyük alıcıların erken kontratlara yönelmesine neden oldu.
Uluslararası piyasada (FOB İstanbul çıkışlı doğal iç fındık) yaz başında 9.8–10.1 dolar/kg bandında seyreden fiyatlar, eylül sonunda 17 dolar/kg benchmark seviyesine kadar yükseldi. Bu, dünya fındık piyasasında son yılların en sert sıçramalarından biri olarak değerlendiriliyor.
İtalya iç piyasasında da benzer bir eğilim gözlendi. Verona toptan piyasası verilerine göre, yerli ve ithal iç fındık fiyatları 13.5–19.4 dolar/kg aralığında seyretti. Gürcistan’ın ihraç birim fiyatı ise ağustos-eylül 2025 döneminde 8.46 dolar/kg olarak kaydedildi.
TÜRKİYE’NİN FİYATLARI DÜNYA DENGESİNE OTURUYOR
Kabuklu fındığın iç fındık eşdeğerine çevrilmesinde 1.9 katsayısı kullanılıyor. Bu dönüşümle TMO’nun 200 TL/kg alım fiyatı yaklaşık 9 dolar/kg iç fındık karşılığına geliyor. Bu oran, küresel ortalama fiyatlara oldukça yakın bir konumda.
Serbest piyasadaki 305–327 TL/kg seviyeleri ise iç fındık eşdeğeriyle 13.9–14.9 dolar/kg aralığında bulunuyor. Bu da Türkiye’nin iç piyasasında oluşan fiyatların, eylül sonundaki küresel sıçramaya yaklaşmış olduğunu gösteriyor.
Bu tablo, Türkiye’nin iç fındık piyasasının dünya fiyat hareketlerini yakından takip ettiğini ve arz-talep dengesine paralel bir şekilde tepki verdiğini ortaya koyuyor.
FİYATLARI YUKARI ÇEKEN FAKTÖRLER
2025 yılı, Karadeniz havzasında iklim koşullarının etkisiyle zorlu geçti. İlkbaharda yaşanan don olayları, üretim tahminlerini düşürürken arz daralmasına neden oldu. Ferrero gibi büyük alıcıların erken alım stratejileri, fiyatları yukarı çeken diğer önemli unsur oldu.
Ayrıca döviz kurundaki yükseliş (USD/TRY 2025 genelinde yukarı yönlü seyretti) fındık fiyatlarını doğrudan etkiledi. Bunun yanında sezon başında ihracat temposunun düşük seyretmesi de iç piyasada arz endişesini artırarak fiyatlara risk primi ekledi.
ÜRETİCİ VE İHRACATÇI İÇİN FIRSAT VE RİSKLER
Uzmanlara göre, TMO’nun açıkladığı taban fiyat, küresel ortalamalarla uyumlu ve üretici için koruyucu bir çıpa görevi görüyor. Ancak serbest piyasadaki 300 TL üzeri alımların sürdürülebilirliği, sezonun gerçek rekoltesine ve ihracat temposuna bağlı.
Üreticilerin randıman artırıcı önlemler (doğru kurutma, ayıklama, depolama), kalite sertifikasyonu ve kooperatif satışlarına yönelmesi net gelirlerini yükseltebilir.
İhracatçılar açısından ise 17 dolar/kg seviyesindeki uluslararası fiyatlar marj yönetimini zorlaştırıyor. Bu noktada hedge ve forward kontratlarının yanı sıra stok yönetimi stratejileri önem kazanıyor. Avrupa pazarında raf fiyatları fiyat geçişi için alan yaratsa da, talep esnekliği dikkatle izlenmeli.