Nöbetçi Eczaneler
Kanser, toplumlar için ciddi bir sosyoekonomik yük oluşturan, dünyada sebebi bilinen ölümler arasında kalp ve damar hastalıklarının ardından ikinci sırada yer alan önemli bir sağlık sorunudur. Akciğer kanseri, dünya genelinde ölümlere yol açan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Dünya Sağlık Teşkilatı’nın (DST) 2020 Kanser Görülme Sıklığı ve Ölüm Oranı Tahminlerine göre, erkekler arasında en sık görülen kanser türü akciğer kanseri olurken, kadınlarda 3. sırada yer almaktadır. 2020’de dünya genelinde 2.2 milyon yeni akciğer kanseri vakası ve 1.8 milyon ölüm tahmin edilmektedir.
Türkiye Kanser İstatistikleri Raporu’na göre, Türkiye’de erkeklerde en sık görülen kanser türü akciğer kanseri iken kadınlarda 5. sıradadır. Tütün kullanımına bağlı kanserler, özellikle erkeklerde önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Son yıllarda kadınlarda akciğer kanseri görülme sıklığında artış yaşanmaktadır. Hastalık genellikle 40 yaş üstü bireylerde görülür ve genellikle ileri evrelerde teşhis edilir.
Akciğer kanseri, yüksek tıbbi teknoloji gerektiren teşhis ve tedavi süreçleri ile toplumlar için önemli bir sağlık yükü oluşturur. Sigara kullanımı, birçok toplum için bu kanser türünün en önemli nedenidir. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan “Ulusal Kanser Kontrol Planı, 2021″e göre, Türkiye’de görülen akciğer kanserlerinin %90’ı sigara kullanımına bağlıdır. Etkili bir tütün kontrolü uygulandığında, akciğer kanseri de dahil olmak üzere tütün kullanımına bağlı yaklaşık 110.000 ölüm önlenebilir.
Akciğer kanseri risk faktörleri arasında tütün kullanımı, pasif içicilik, aile öyküsü, kimyasal maruziyetler (örneğin asbest, radon), radyasyon, hava kirliliği, HIV enfeksiyonu ve tüberküloz bulunur. Tütün kullanımı, bu risk faktörlerinin başında gelir ve önlenebilir bir risk faktörüdür.
Akciğer kanserini önlemek ve farkındalığı artırmak için toplum ve bireysel çabaların önemli olduğu unutulmamalıdır. Sigara içmemek ve pasif içicilikten kaçınmak, akciğer kanseri riskini azaltmanın en etkili yoludur. Akciğer kanseri tarama programları, yüksek riskli bireyler için erken teşhisin önemini vurgulamaktadır.
Akciğer kanseri tanısı, fizik muayene, görüntüleme testleri, bronkoskopi ve biyopsi gibi yöntemlerle konulur. Tedavi, hastalığın türü, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre cerrahi, hedefe yönelik tedaviler, radyoterapi, kemoterapi ve immunoterapi gibi farklı seçenekleri içerebilir.
Akciğer kanseri ile mücadelede tütün kontrolü, kanserin önlenmesi, erken teşhis, tedavi ve bakımın iyileştirilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca sağlıklı yaşam tarzlarının teşvik edilmesi ve risk faktörlerinin azaltılması da önemlidir. Akciğer kanseri tarama programları, yüksek riskli bireylerin erken teşhisine odaklanmaktadır. Bu nedenle toplumun ve bireylerin bilinçlenmesi ve önleyici önlemlere öncelik verilmesi büyük önem taşır.