KATİP ŞADİ GERÇEĞİ

Yerel gazetelerde Göreleli kemençe sanatçısı Katip Şadi’yle ilgili bir haber yayınlandı. Giresun Üniversitesi; Giresun Değerlerine Sahip Çıkıyor projesi kapsamında Katip Şadi’ye fahri doktora unvanı verdi.
Bununla ilgili bir tören düzenlendi ve Katip Şadi’ye cübbe giydirildi.
Üniversite bu anlamda çok önemli bir iş yaptı. Takdiri ve teşekkürü fazlasıyla hak etti.
Katip Şadi’yle ilgili çok şey yazılabilir. Hatta kitaplar bile… Sanatı ve eserleri üzerine çok şey söylenebilir ancak Katip Şadi’nin bir sosyal güvencesinin olmadığını biliyor musunuz?
Ben öğrendiğimde şok olmuştum. Katip Şadi “ Yeşil Kartlı” bir halk sanatçısı!
80 yaşına merdiven dayayan sanatçının hiçbir emeklilik geliri yok. Sağlık sorunlarını Yeşil Kart’la çözüyor. Geçimini ise kemençe çalarak sağlıyor.
İşte Katip Şadi gerçeği bu!
Türkiye’de sanatçıların kaderi bu diyebilirsiniz. Birçok tiyatro, sahne ve sinema sanatçısını buna örnek gösterebilirsiniz. Katip Şadi’nin sosyal güvencesinin olmayışını bunlarla kıyaslayabilirsiniz ama bu anlayış doğru değildir.
Katip Şadi’nin doğum tarihi konusunda iki yıllık bir uyuşmazlık var. Bazı kaynaklarda 1938 bazılarında 1936 yazılı. Kendisiyle konuştuğumuzda 79 yaşında olduğunu söylemişti.
Görele tarzı kemençenin yaşayan tek temsilcisi… Görele’nin Derekuşculu köyünde doğdu ve on yaşında kemence çalmaya başladı. 1962 yılında ilk plağını doldurdu. 1966 yazan kaynaklar da var. 27 plak ve sayısını hatırlayamadığı kadar kasete imza attı.
Yöresel türküleri çalıp söylemesinin yanında kendi eserlerini ortaya koydu; ezgileri kendisi oluşturdu ve sözlerini de kendisi yazdı. TRT repertuarına eserler verdi, hayatı belgesellere konu oldu.
Ama bir sosyal güvencesi olamadı.
Gençliğinde çok kısa bir süre Zonguldak’ta çalıştı ama kurumun binasında çıkan bir yangınla kayıtları yandı. O kaydı bulabilse; borçlanarak, sigortasını tamamlamayarak emekli olmayı planlıyor ama o kayda ulaşamamış yıllarca.
Açıkçası sosyal güvenlikle ilgili mevzuatları da çok bilmiyor Katip Şadi, bir yol göstereni de olmamış.
Ne olmuşsa olmuş; ancak bugün, bu şartlarda sosyal güvencesiz bir hayatın içinde hâlâ sanatını icra etmeye çalışan bir halk sanatçısı, yöresel bir değer Katip Şadi…
Katip Şadi, o hassas sanatçı ruhuyla bunu pek de dert etmiş gibi davranmıyor. Bu konuyu çok da konuşmak istemiyor ancak bizim toplumsal bir duyarlılık göstermemiz gerekiyor sanatçımızla ilgili… Bir şeyler yapmamız lazım.
Bunun bir yolu var mıdır bilmiyorum ancak mutlaka olmalı diye düşünüyorum.
Mesela bir sanatçı borçlanması gibi… Geriye dönük bir ödeme sistemi gibi. Sosyal güvenlik uzmanları buna biraz kafa yormalılar diye düşünüyorum. Geriye dönük prim borçlarını ödeyerek emekli olabilmeli kemençe üstadımız Katip Şadi.
Katip Şadi’nin yıllarca yöremize, yöre müziğimize, kültürümüze, sanatımıza, kemençemize kıymetini takdir edemeyeceğimiz büyüklükte emekleri olmuş; bizim de bu sanatçımıza bir küçük katkımız olamaz mı?
Üstadın, sosyal güvencesinin olmadığını öğrendiğin günden bu yana dile getirmeyi düşündüğün bu gerçeğine, Giresun Üniversitesi’nin bu etkinliğiyle dikkat çekmeye çalıştım.
Toplumsal bir duyarlılık bekliyorum. Beklediğimin üzerinde ilginin de olacağına inanıyorum.
Hani horanlarda halka oluyoruz ya Katip Şadi’nin etrafında; onun gibi bir şey düşlüyorum. Uzun ve sağlıklı ömürler dileklerimle.