Emzirme bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için en uygun beslenme yöntemidir. Bu dönemde annenin doğru beslenmesi hem bebeğin sağlığı hem de annenin rahat bir emzirme dönemi geçirmesi için çok önemlidir. Emzirme sırasında enerji ve besin öğeleri ihtiyacı gebelikten daha fazladır. Emziklilik döneminde süt üretimi için gerekli olan enerji hem gebelik süresince vücut yağı olarak depolanan enerjiden hem de besin gruplarından gelen enerjiden sağlamaktadır. Emzirme döneminde anne; kendi vücudundaki besin öğelerini dengede tutmak, salgıladığı sütün karşılığı olan enerji, protein, mineral ve vitaminleri almak ve salgıladığı sütün yeterliliğini ve verimliliğini artırmak yani bebeğin normal büyümesini ve gelişmesini sağlamak için yeterli ve dengeli beslenmek zorundadır. Aksi takdirde kendi vücut depolarından harcar. Bu da sağlığının bozulmasına ve yetersiz süt salgılanmasına neden olur.
Emzirme döneminde enerji ve besin öğeleri ihtiyacı nasıldır?
- Bebeğin ihtiyacını sadece anne sütü ile karşılayan bir kadın günde ortalama 700-800 ml süt salgılar. Bu sütün karşılığı olan enerji ve besin öğeleri ihtiyacı emziklilik döneminde normal gereksinmeye ek yapılarak artırılmalıdır. Yani anne gereksinimine ek olarak 700 kaloriye ihtiyacı vardır. Bu miktarın 500 kalorisi annenin yediklerinden, 200 kalorisi ise gebelikte kazanılan besin öğelerinden karşılanır. Bu durum da emziren anne için gebelikte kazanılan ağırlığın kaybedilmesinde çok büyük bir etkendir.
- Emziklilik döneminde sıvı alımı çok önemlidir. Yeterli düzeyde anne sütü üretimi için yeterli miktarda sıvı almaya özen gösterilmelidir. Sıvı alımı günde ortalama 3 lt kadar olmalıdır. Günde en az 10-12 bardak su alınması gerekmektedir.
- Besin değeri yüksek süt ve taze sıkılmış meyve suyu gibi içecekler tercih edilebilinir.
Emzirme döneminde beslenme önerileri nelerdir?
- Anneler eski kilolarına dönmek için acele etmemelidir. Bu süreç bir diyetisyen kontrolünde gerçekleştirilmelidir.
- İlk 6 ay anneye zayıflama diyeti uygulanmamalıdır. 6. Aydan sonra yeterli ve dengeli bir beslenme listesi hazırlanarak ayda 2-3 kilo verilebilinir.
- Anne bebeğini sık sık emzirmelidir. Bu şekilde sütü kesilmeyecektir.
- Doğumdan sonra bebek emzirilirken gebelik öncesi döneme göre daha fazla sıvı besin alınmalıdır. Şekersiz kompostu suları, hoşaf tercih edilebilinir.
- Kalsiyum yönünden zengin olan süt, yumurta, peynir gibi besin grupları mutlaka günlük beslenmeye eklenmelidir. Sütlaç ve muhallebi de tercih edilebilinir.
- Salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş gıdalarlar mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
- Vitamin ve mineral yönünden zengin sebze ve meyvelere her öğünde yer verilmelidir.
- Mutlaka iyotlu tuz kullanılmalıdır. Çünkü iyot bebeğin zeka gelişiminde etkilidir ve doğal besinlerle alınamaz.
- Karnabahar, brokoli, lahana, pırasa, acı baharatlar, kurubaklagiller anne sütünün tadını değiştirebilir. Bazı bebeklerde bu yüzden huzursuzluk görülebilir. Anne bunu gözlemlemeli ve o besinleri çok tercih etmemelidir.
- Emzirme döneminde yapılan egzersiz kilo vermeye yardımcı olur. Ama egzersizden hemen sonra bebeğinizi emzirmemeye dikkat edin. Kaslarda artan laktik asit süte geçeceğinden anne sütünün tadı bebeğinize acı gelebilir. İçmek istemeyebilir. Bu yüzden egzersizden 1 saat sonra bebeğinizi emzirebilirsiniz.
- Çay, kahve günde 3 fincan kadar içilebilir. Asitli içecekler mümkün olduğunca tüketilmemelidir Rezene veya anason çayı hem anneyi rahatlatmak hem de süt üretimini artırmak için tüketilebilinir.
- Demir eksikliği emzirme döneminde sık karşılaşılan bir sorundur. Anemiyi engellemek için kırmızı et, yeşil yapraklı sebze tüketimi artırılmalıdır. Anne sütüyle bebeğe geçen demir, bebeğin demir depolarının dolması ve kan yapımında kullanılması açısından da önemlidir. Demir yönünden zengin yiyecekler; et,tavuk,balık,yumurta, kuruyemişler, kurutulmuş meyveler, kurubaklagiller, pekmez ve yeşil yapraklı sebzelerdir.
- Kurufasülye, nohut, mercimek ve bulgur gibi yemekleri portakal, yeşilbiber, taze soğan gibi C vitamini yönünden zengin sebze ve meyvelerle birlikte tüketilmelidir.
- Bu dönemde balık tüketimi de çok önemlidir. Haftada 2 gün mutlaka balık yenmelidir. Balıkta bulunan Omega-3, DHA,EPA bebeğin mental gelişimi için önemlidir.
- Alkol ve sigara kesinlikle kullanılmamalıdır.
Örnek beslenme listesi
Kahvaltı: 1 su bardağı süt + 1 adet yumurta + 1-2 dilim peynir + 2-3 adet ceviz + 1 tatlı kaşığı bal veya pekmez + 2 dilim tam buğday ekmeği
Ara öğün: 1 porsiyon meyve + 2 yemek kaşığı yoğurt
Öğle: 1 porsiyon etli yemek veya 8 yemek kaşığı kurubaklagil + 1 kase çorba veya 2 dilim ekmek veya 5-6 yemek kaşığı bulgur pilavı + Bol salata + 1 kase yoğurt veya 1 su bardağı ayran veya kefir
Ara öğün: 1 dilim peynir + 1 dilim ekmek + 1 porsiyon meyve
Akşam: 1 kase çorba veya 1 dilim ekmek + 1 porsiyon sebze yemeği +1 kase yoğurt
Ara öğün: 1 su bardağı süt + 1 porsiyon meyve