Nöbetçi Eczaneler
Görele’nin düşman işgalinden kurtuluşunun 96. yıl dönümünde işgal günlerini anlatan iki kitap yayınlandı. Kurtuluşun ne anlama geldiğini anlamak için o iki kitabı okumak gerek.
İşgal kuvvetleri karargâhlarını Görele’ye kurmuşlardı ve Harşit Çayı’nın doğu kıyısına kadar bölgeyi işgal etmişlerdi. Ancak Harşit’i geçemeden işgale son vermek zorunda kalmışlardı.
Görele her yıl 13 Şubat’ta kurtuluş gününü kutluyor. Görele işgal gerçeğini yaşayan, tarihe tanıklık eden ilçelerimizden birisi… Bu konuda yerel araştırmalar yapan iki isim o günlerde yaşanan gerçekleri o günleri yaşayanların anlatımıyla bugünlere taşıyorlar kitaplarıyla.
Kitaplardan birisi Görele Şairler ve Yazarlar Derneği Başkanı Nihat Çelik’in kaleme aldığı Doğu Karadeniz’de Kuva-i Milliye ve Mihenk Yeri Görele adını taşıyor.
Diğer kitabın yazarı Trabzon Yazarlar Derneği Başkanı Mustafa Yazıcı ve kitabın adı Görele- Harşit Cephesi Müdafâsı 1916-1918.
Kitabına “ Geçmişini bilmeyen toplum geleceğini göremez” sözleriyle başlayan Nihat Çelik, bölgede geniş bir alan çalışması yaprak o günleri yaşayan insanlarla bire bir konuştu. Çalışmaya başladığında o insanların çoğu hayattaydı. Hayatta olmayanların çocuklarıyla konuştu. Ve anlatılanları olduğu gibi yazarak kitabın oluşmasını sağladı.
Bu çalışma onlarca yılını aldı. Köy köy dolaştı, olayların geçtiği yerlerde gözlemler yaptı. Kişilerin fotoğraflarını bulmaya çalıştı. Anlatılanları olduğu gibi kaleme aldı.
Nihat Çelik bu araştırmaları yaparken bir yandan da o günleri anlatan şiirler yazıyordu. Yayınladığı kitabında bu şiirlerin bazılarına da yer verdi Nihat Çelik.
Kitap bir belgeselden çok yerel anlamda anlatıların derlenmesi olarak değerlendirilebilir. 1916- 1918 yılları arasında Görele’de yaşanan işgal günlerini anlatan, o günleri yaşayanların anlatımıyla dile getiren ve bu anlamda bölgede bugüne kadar yayınlanmış tek eser olarak kaydedilebilir.
Trabzon Yazarlar Derneği Başkanı Mustafa Yazıcı’ nın kitabında da Görele çevresinde yaşanan işgal gerçekleri kaleme alınıyor. “ Görele’nin tarihini yazmadan Trabzon’un tarihi yazılamaz” görüşüyle çalışmaya başlayan Mustafa Yazıcı; Nihat Çelik’in derlemelerinin yanında o döneme ait resmi kaynaklara, haritalara ve tarihi fotoğraflara da yer veriyor kitabında.
Mesela Rus İşgal Komutanı General Liakholt’un, dönemin Trabzon Valisi Cemal Azmi Bey’in, 18 Nisan 1916 tarihinde Trabzon’u Rus Ordusu’na teslim eden heyetin, Rusların Trabzon’a girmesiyle bayram eden gayrimüslimlerin fotoğrafları gibi.
Yine işgalin sona ermesiyle bölgeyi Ruslardan geri alan Erkan-ı Harp Miralayı Hacı Hamdi Pirselimoğlu’ nun fotoğrafı da yer alıyor bu kitapta. Mustafa Yazıcı bu konuları işlediği şiirlerine de yer vermiş kitabında.
Mustafa Yazıcı kitabın ön çalışmaları sırasında onlarca defa Görele’ye geldi ve O da olayların geçtiği yerlerde gözlemlerde bulundu.
Bu yorucu çalışmaların sonunda iki kitap kazandırdılar bölgemize Nihat Çelik ve Mustafa Yazıcı. Yakın tarihimize ışık tuttular.
Her iki kitabın tanıtımı da aynı gün yapıldı. Görele Hasan Ali Yücel Kültür Merkezi’nde yapılan tanıtıma konuya ilgi duyanlar katıldı çoğunlukla. Bu tanıtımda çok özel bir kompozisyon ortaya şıktı.
Bölgeyi Rus işgaline karşı savunan ve daha sonra geri alan Erkan-ı Harp Miralayı Hacı Hamdi Paşa’nın torunu Trabzonlu Ragıp Pirselimoğlu ve Nihat Çelik’in kitabında halk kahramanı olarak geçen, işgale yerel anlamda gösterilen direnişin öncülerinden Deli Bilal olarak tanınan Bilal Kara’nın oğlu Ömer Kara da katıldılar.
Yine bölgenin işgalini tiyatroyla anlatan Tiyatro yazarı Fahri Şirin ve Radyo-Tv programcısı Murat Cihan da katıldı. Her iki yazarımızın da emeklerine sağlık.
YORUMLAR